Czy wiesz, że?
Wszystkie działania podejmowane przez policjanta podczas rutynowych czynności są opisane w prawie. W dziewiątej i dziesiątej części o użyciu środków przymusu bezpośredniego.
W ramach Projektu „Czy wiesz, że?”, często Państwo zadajcie pytania o zasadnicze kwestie i sytuacje występujące podczas interwencji podejmowanych przez policjantów.
W dniu dzisiejszym przypomnimy Państwu kilka kolejnych ważnych reguł w kontakcie z policjantem, na przykładzie środków przymusu bezpośredniego. W kolejnych edycjach, krok po kroku, będziemy dalej dla Państwa analizowali tę kwestię.
Przypominamy: Środków przymusu bezpośredniego można użyć po uprzednim bezskutecznym wezwaniu osoby do zachowania się zgodnego z prawem oraz po uprzedzeniu jej o zamiarze użycia tych środków. Środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej używa się lub wykorzystuje się je w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę.
Kiedy policjant może użyć siły fizycznej?
Uwaga: Używając siły fizycznej lub wykorzystując siłę fizyczną, nie zadaje się uderzeń, chyba że policjant działa w celu odparcia zamachu na życie lub zdrowie własne lub innych osób albo na mienie lub przeciwdziała ucieczce.
Środków przymusu bezpośredniego policjant może użyć lub wykorzystać je w przypadku konieczności podjęcia co najmniej jednego z następujących działań:
- wyegzekwowania wymaganego prawem zachowania zgodnie z wydanym przez uprawnionego poleceniem
- odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby
- przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do zamachu na życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby
- przeciwdziałania naruszeniu porządku lub bezpieczeństwa publicznego
- przeciwdziałania bezpośredniemu zamachowi na ochraniane przez uprawnionego obszary, obiekty lub urządzenia
- ochrony porządku lub bezpieczeństwa na obszarach lub w obiektach chronionych przez uprawnionego
- przeciwdziałania zamachowi na nienaruszalność granicy państwowej w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej
- przeciwdziałania niszczeniu mienia
- zapewnienia bezpieczeństwa konwoju lub doprowadzenia
- ujęcia osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą
- zatrzymania osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą
- pokonania biernego oporu
- pokonania czynnego oporu
- przeciwdziałania czynnościom zmierzającym do autoagresji.
Link do Ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej ►
***
Przypominamy: Środków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje się je w sposób niezbędny do osiągnięcia celów tego użycia lub wykorzystania, proporcjonalnie do stopnia zagrożenia, wybierając środek o możliwie jak najmniejszej dolegliwości.
Kiedy policjant może użyć kajdanek?
Kajdanek policjant może użyć w przypadkach:
- wyegzekwowania wymaganego prawem zachowania zgodnie z wydanym przez uprawnionego poleceniem
- odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby
- przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do zamachu na życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby
- przeciwdziałania naruszeniu porządku lub bezpieczeństwa publicznego
- przeciwdziałania bezpośredniemu zamachowi na ochraniane przez uprawnionego obszary, obiekty lub urządzenia
- ochrony porządku lub bezpieczeństwa na obszarach lub w obiektach chronionych przez uprawnionego
- przeciwdziałania zamachowi na nienaruszalność granicy państwowej w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej
- przeciwdziałania niszczeniu mienia
- zapewnienia bezpieczeństwa konwoju lub doprowadzenia
- ujęcia osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą
- zatrzymania osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą
- pokonania czynnego oporu
- przeciwdziałania czynnościom zmierzającym do autoagresji
- na polecenie sądu lub prokuratora
Cel użycia kajdanek: Kajdanek używa się w celu częściowego unieruchomienia kończyn.
Zasada: Kajdanki zakłada się na ręce trzymane z tyłu.
Ważne: W przypadku prewencyjnego użycia kajdanek lub gdy w ocenie uprawnionego prawdopodobieństwo podjęcia próby ucieczki, stawiania czynnego oporu lub wystąpienia zachowania mogącego zagrażać życiu, zdrowiu lub mieniu jest nieznaczne, kajdanki można założyć na ręce trzymane z przodu.
Uwaga: Kajdanek zespolonych lub kajdanek zakładanych na nogi można użyć wyłącznie wobec osób:
- agresywnych
- zatrzymanych w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa z użyciem broni palnej, materiałów wybuchowych lub innego niebezpiecznego narzędzia lub przestępstwa, o którym mowa w art. 115 § 20, art. 148 lub art. 258 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1600)
- pozbawionych wolności
Link do Ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej ►
O projekcie informacyjno-edukacyjnym "Czy wiesz, że?"
Zachęcamy do nadsyłania własnych pytań z obszaru działań Policji do lidera Projektu – młodszego inspektora Krzysztofa Łaszkiewicza, Pełnomocnika Komendanta Głównego Policji ds. Ochrony Praw Człowieka na adres: krzysztof.laszkiewicz@policja.gov.pl