Seniorzy na celowniku fałszywych mundurowych. Policjanci radzą, jak nie dać się oszukać
Mimo licznych akcji prewencyjno-informacyjnych, spotkań z seniorami oraz ciągłych apeli policjantów o ostrożność i ograniczone zaufanie podczas prowadzenia rozmów telefonicznych z nieznajomymi, oszuści nadal wyłudzają spore kwoty. Tylko od początku 2021 roku na Sądecczyźnie przestępcy oszukali metodą „na policjanta/funkcjonariusza CBŚP” 9 osób, a od 4 kolejnych bezskuteczne usiłowali wyłudzić pieniądze. W wyniku działań oszustów sądeczanie stracili łącznie niemal 342 tys. złotych.
Ofiarami tego typu oszustw padają zazwyczaj osoby starsze. Do przestępstw dochodzi najczęściej w dni robocze, około południa, kiedy seniorzy są sami, a reszta domowników jest w pracy czy w szkole. Wówczas sprawcy, po uprzednim wytypowaniu z książki telefonicznej imion często spotykanych u osób starszych, dzwonią do swoich potencjalnych ofiar i podają się za policjantów czy funkcjonariuszy Centralnego Biura Śledczego Policji. Oszuści częściej przedstawiają się jako mundurowi niż krewni, ponieważ funkcjonariusze są postrzegani jako osoby wiarygodne, a jednocześnie potencjalna ofiara ma większe trudności z ich zweryfikowaniem. Sprawcy podają wymyślone imię i nazwisko, numer identyfikacyjny oraz nazwę jednostki, w której rzekomo pełnią służbę. Dla potwierdzenia tych informacji nakazują swojej ofierze – bez rozłączenia się – wybrać numer 112. W tym czasie słuchawkę przejmuje drugi oszust, który „potwierdza” policyjną tożsamość fałszywego funkcjonariusza oraz wymyśloną przez niego historię.
Wyobraźnia oszustów nie zna granic, a ich metody i legendy są często modyfikowane. Przestępcy m.in. wmawiają swoim rozmówcom, że ich konta w banku zaatakował haker, ale zgromadzone oszczędności udało się zablokować i że potrzebna jest współpraca z ich strony. Kolejnym scenariuszem jest propozycja udziału w policyjnej akcji np. przeciwko skorumpowanym pracownikom banku czy oszustom czyhającym na oszczędności seniorów. Zdarza się również, że fałszywi mundurowi przekazują seniorom, że posiadają informację o planowanym włamaniu do ich mieszkań, a potem instruują o możliwości zabezpieczenia pieniędzy czy kosztowności, przekonując do przekazania ich w depozyt wysłanemu kurierowi czy pracownikowi Policji.
Następnie fałszywi mundurowi polecają rozmówcom, by zachowali dyskrecję. Wykorzystując presję czasu, potrafią tak zmanipulować swoje ofiary, że te podają im hasła i loginy do bankowości elektronicznej, a jeśli z niej nie korzystają, udają się do banku i wnioskują o taki dostęp do swojego rachunku. Oczywiście później podają te dane oszustom, którzy przelewają lub wypłacają ich oszczędności. Są również sytuacje, które kończą się przekazaniem gotówki. Oszuści nakłaniają seniorów, by wybrali z banku swoje pieniądze, po czym zostawili je w umówionym miejscu (najczęściej bardzo ruchliwym). Następnie gotówka ma rzekomo zostać zabezpieczona, przewieziona do komendy i oznakowana specjalną farbą, po czym ma wrócić do właściciela. Kiedy nic takiego się nie dzieje, seniorzy orientują się, że stracili swoje oszczędności.
Oszuści do perfekcji opanowali techniki manipulacji, a ich wyobraźnia nie zna granic, dlatego aby nie dać się nabrać fałszywemu funkcjonariuszowi pamiętaj, że:
- policjanci nigdy nie dzwonią do mieszkańców, by zaproponować im udział w prowadzonych przez siebie działaniach!
- nie proszą, by zadzwonić na numer alarmowy 112 i potwierdzić ich „policyjną tożsamość”!
- policjanci nigdy nie proszą o przekazanie pieniędzy, nie odbierają pieniędzy na przechowanie czy do celów prowadzonej akcji, jak również nie proszą o ich przekazywanie obcym osobom!
- nigdy nie proszą o podawanie haseł i loginów do bankowości elektronicznej czy o przelewanie całych swoich oszczędności na inne konta bankowe!
Seniorze, w momencie, kiedy ktoś będzie podawał się przez telefon za policjanta i żądał pieniędzy – natychmiast zakończ rozmowę! Jeżeli masz wątpliwości lub nie wiesz, jak zareagować powiedz o podejrzanym telefonie komuś z bliskich albo zadzwoń na numer alarmowy 112 (należy pamiętać o dokładnym odłożeniu słuchawki i przerwaniu połączenia z oszustem lub skorzystać z innego aparatu telefonicznego). By wyeliminować niechciane anonimowe połączenia można skorzystać z usługi oferowanej przez operatorów sieci telefonicznych i zablokować połączenia z numerów zastrzeżonych.
Ważne, by sposób radzenia sobie w takich sytuacjach dotarł do jak najliczniejszej grupy osób starszych, dlatego policjanci apelują również do dzieci, wnuków i sąsiadów seniorów o przekazywanie takich informacji. Im więcej osób będzie miało świadomość, jak wygląda schemat wyłudzania pieniędzy różnymi metodami stosowanymi przez oszustów, tym mniej z nich da się oszukać.